ေတာင္ငူရာဇဝင္

သမိုင္းကို မအေအာင္ သင္တယ္လို႔ ေဒါက္တာ သန္းထြန္းက ေျပာဖူးတယ္။ သမိုင္းမွာ ဂုဏ္တက္စရာေတြ ရွိသလို ဂုဏ္ပ်က္စရာေတြလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီသမိုင္းေတြထဲမွာ ေမြးရပ္ေျမ ေတာင္ငူကလည္း တစိတ္တပိုင္း ပါဝင္ေနေလရဲ႕။

ငယ္ငယ္က စာသင္ဖူးတဲ့ တီတီစီေက်ာင္းဝန္းႀကီးဟာ ၿမိဳ႕႐ိုးႀကီးၿပိဳၾကသြားလို႔ ျဖစ္ေနတဲ့ ကုန္းေပၚမွာ ရွိေနတယ္ဆိုတာ၊ က်ံဳးတြကို ၾကည့္ၿပီး ၿမိဳ႕ရဲ႕ အက်ယ္ကို မွန္းဆႏိုင္တယ္ဆိုတာ၊ မန္းရပ္ဆိုတာ မင္းေတြေနတဲ့ မင္းရပ္က လာတယ္ဆိုတာ၊ ရခိုင္စု၊ ကသည္းစု၊ ယိုးဒယားတန္း ရပ္ကြက္ေတြက စစ္သု႔ံပန္းေတြကို ထားခဲ့တဲ့ ေနရာေတြဆိုတာ၊ တိုက္တန္းဆိုတာ ေၾကးတိုက္တန္းကို ေခၚတယ္ဆိုတာ၊ ေငြလွံေတာ္ေတြ သြန္းရလို႔ ေငြလွံ၊ အိုးသည္ေတြ ေနၾကလို႔ အိုးကုန္း စသည္ျဖင့္ ေခၚခဲ့ၾကတာေတြကို လူငယ္အမ်ားစု မသိၾကေတာ့။ တီကိုးတီ ကုန္းကိုးကုန္းနဲ႔ တည္ခဲ့တဲ့ၿမိဳ႕။ ေတာင္ငူေလး၊ ေတာင္ငူႀကီး၊ ၿမိဳ႕ႀကီး၊ ေကတုမတီအျဖစ္ အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလည္းခဲ့တဲ့ၿမိဳ႕ေလ။

ေကတုမတီကို မင္းႀကီးညိဳက ၁၅၁၀ မွာ တည္ခဲ့သတဲ့။ အင္းဝကို ရွမ္းေတြက ၁၅၂၇မွာ သိမ္းပိုက္ခဲ့လို႔ ျမန္မာေတြ ေတာင္ငူဖက္ဆုတ္လာၾကရင္း ေတာင္ငူဟာ စည္ကားလာတယ္။ ပုဂံပ်က္တဲ့ ၁၂၈၇ထဲက ျပန္လည္မစုစည္းႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံကို မင္းႀကီးညိဳရဲ႕သား တပင္ေရႊထီးက စုစည္းဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။

မင္းပ်ိဳမင္းလြင္ တပင္ေရႊထီးဟာ လူငယ္ပီပီ အလြန္ခက္ထန္ၿပီး ေဒါသလည္းႀကီးသတဲ့။ ေသရည္လည္း အလြန္ႀကိဳက္ဆိုပဲ။ သူစၿပီးတိုက္ခဲ့တာက မြန္ေနျပည္ေတာ္ ဟံသာဝတီပဲခူး။ ၁၅၄၄မွာ ပဲခူးကိုႏိုင္ေတာ့ ပုဂံသြားၿပီး ျမန္မာျပည္ရဲ႕ဘုရင္အျဖစ္ ခံယူေတာ္မူခဲ့ပါသတဲ့။ ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေတာင္ငူကေန ပဲခူးကို ေရႊ႕သြားၿပီး ရခိုင္ျပည္ကို တိုက္ျပန္တယ္။ ျပည္ေလာက္ထိပဲ သိမ္းႏိုင္တယ္။ ရခိုင္မင္းက ၾက႕ံၾက႕ံခံ တြန္းလွန္ခဲ့လို႔ ရခိုင္ကို မရခဲ့ဘူးတဲ့။

ရခိုင္က ဆုတ္လာတဲ့ တပ္ေတြ ျပန္စုၿပီး ယိုးဒယားကို ၁၅၄၇ ကေန ၁၅၄၉ ထိ တိုက္ျပန္တယ္။ အယုဒၵရကို ရေတာ့ ၿမိဳ႕ကို ဖ်က္ဆီးလိုက္တာ ရစရာမရွိေအာင္ပဲ။ စစ္သံု႔ပန္းေတြကိုလည္း နည္းေပါင္းစံုနဲ႔ ႏွိပ္စက္ျပန္သတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ တပင္ေရႊထီးဟာ ယိုးဒယားရာဇဝင္မွာ ျမန္မာမင္းဆိုးမင္းညစ္အျဖစ္ ဗီလိန္ျဖစ္ေနရတယ္။

တပင္ေရႊထီးလုပ္ၾကံခံရေတာ့ သူ႔အမေတာ္ အတုလသီရိကို ယူထားတဲ့ ဘုရင့္ေနာင္ကို ၁၅၅၀မွာ ဘုရင္အျဖစ္ နန္းတင္ၾကတယ္။ ဘုရင့္ေနာင္က မင္းမ်ိဳးမဟုတ္ေပမဲ့ အလြန္ေတာ္တဲ့ စစ္သူႀကီး။ ဒါေၾကာင့္ မင္းႀကီးညိဳက သမီးနဲ႔ ေပးစားခဲ့ပံုပဲ။ ေနာင္႐ိုးတိုက္ပြဲမွာ ေဖါင္ဖ်က္ၿပီး တိုက္ျပခဲ့တဲ့သူမို႔ အားလံုးက ေလးစားခံရသူ။ အလြန္တည္ၾကည္ၿပီး စဥ္းစားေတြးေခၚတတ္တဲ့ ဘုရင္လို႔ ဆိုၾကတယ္။

အာသံမဏိပူရကို ၁၅၆၀မွာ သိမ္းတယ္။ ျပန္ခုခံလို႔ အယုဒၵယကို ၁၅၆၄ မွာ ျပန္သိမ္းပိုက္ျပန္တယ္။ ဘုရင့္ေနာင္က ယိုးဒယားဘုရင့္သားကို ေက်ာင္းထားေပးမယ္ အေၾကာင္းျပၿပီး ေခၚလာတယ္။ စာသင္ေပးတယ္။ ယိုးဒယားကိုလည္း ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယိုးဒယားရာဇဝင္မွာ ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာအျဖစ္ ေလးစားၾကည္ညိဳမႈ ခံရတယ္။ ယိုးဒယားကို ေရွ႕နဲ႔ေနာက္ ဝင္သိမ္းခဲ့တဲ့ ဘုရင္ႏွစ္ပါးရဲ႕ ကြာျခားမႈကို ျမင္ရတာ သံေဝဂယူစရာ။

ဘုရင့္ေနာင္ဟာ ဒုတိယ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးကို တည္ေဆာက္ခဲ့သူ။ သူတည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးက အာသံ၊ မဏိပူရ၊ လာအို၊ ထိုင္း၊ တ႐ုတ္ျပည္တစိတ္တပိုင္း၊ ဗီယက္နမ္တစိတ္တပိုင္းထိ ပါခဲ့ေပမဲ့ သူေသဆံုးတဲ့ ၁၅၈၁ ေနာက္ပိုင္းမွာ ယိုးဒယားက တဖန္ ပံုကန္ျပန္လို႔ လာအိုနဲ႔ ယိုးဒယား ဗီယက္နမ္ပိုင္းေတြ ျပန္ဆံုးရံႈးရပါသတဲ့။ သူဆံုးခါနီးမွာ ရခိုင္ကို ထပ္တိုက္ေပမဲ့ မရခဲ့ဘူးလို႔ ဆိုတယ္။

သူ႔ရဲ႕သား နႏၵဘုရင္လက္ထက္မွာ အင္းဝကို ၿမိဳ႕ေတာ္ ျပန္ေရႊ႕သြားၿပီး ေညာင္ရမ္းမင္းဆက္ တက္လာတယ္။ ေတာင္ငူမင္းဆက္ေတြပါပဲ။ အေနာက္ဖက္လြန္မင္းက ပုန္ကန္မႈေတြကို ျပန္စုစည္းဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ရျပန္တယ္။ ေတာင္ငူဘုရင္ နတ္ရွင္ေနာင္ကို ေပၚတူဂီနဲ႔ေပါင္းလို႔ဆိုၿပီး သတ္လိုက္ထဲက ေတာင္ငူၿမိဳ႕မွာ ဘုရင္မရွိခဲ့တာ ခုတိုင္ေအာင္ေပါ့ေလ။

နတ္ရွင္ေနာင္အျဖစ္ကလည္း သနားစရာပါ။ ၁၄ႏွစ္သားေလာက္ထဲက တိတ္တခိုး စြဲလမ္းခဲ့ရသူက ဘုရင့္ေနာင္ရဲ႕သမီးေတာ္ ရာဇ ဓါတုကလွ်ာ။ ဓါတုကလွ်ာရဲ႕ ခင္ပြန္းသည္ ယိုးဒယားခ်ီတိုက္ပြဲမွာ က်ဆံုးခဲ့ရတာကို သြားေလွ်ာက္ထားရာက အသနားေတြပို ခ်စ္ခဲ့ရတာပါတဲ့။ ဓါတုကလွ်ာက နတ္ရွင္ေနာင္ထက္ ၁၈ ႏွစ္ႀကီးတာမို႔ ၃၂ႏွစ္ ေလာက္အရြယ္ေပါ့။ အစြမ္းကုန္အလွပန္းပြင့္ေနတဲ့ ဓါတုကလွ်ာက ဘုရင့္သမီးမုဆိုးမေလးလည္းျဖစ္ အေဒၚလည္း ေတာ္ပါတယ္။ သူ႔ထက္အမ်ားႀကီးငယ္တဲ့ ခ်ာတိတ္ေလး နတ္ရွင္ေနာင္ကို စိတ္ဝင္စားပံုမေပၚ။ ဒါနဲ႔ပဲ နတ္ရွင္ေနာင္လည္း ရတုေတြေစရင္း မိန္းမပိုးခန္းကို ႏွစ္ရွည္လမ်ား ႀကိဳးစားခဲ့ရတယ္။ နတ္ရွင္သူ႔ေၾကာင့္ တေရးေႏွာင့္ရတဲ့ ဓါတုကလွ်ာမင္းသမီးလည္း အသည္း မမာႏိုင္ေတာ့ပဲ ခ်စ္ခြင့္ပန္မႈကို လိုက္ေလွ်ာခဲ့ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ဆက္လို႔မရေသး။ နတ္ရွင္ေနာင္ ဘုရင္ျဖစ္တဲ့ထိ ေစာင့္ရျပန္တာမို႔ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။

နတ္ရွင္ေနာင္ဘုရင္ျဖစ္ေတာ့မွ မိဘုရားႀကီးအျဖစ္တင္ေျမႇာက္ရတာမို႔ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဓါတုကလွ်ာဟာ ၄၀ေက်ာ္ေနခဲ့ၿပီ။ မိဘုရားျဖစ္ၿပီး ေျခာက္လအၾကာမွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။ သူျမတ္ႏိုးလြန္းလို႔ အႏွစ္ႏွစ္အလလ ေစာင့္စားခဲ့ရတဲ့ ခ်စ္သူနဲ႔ ေျခာက္လပဲ ေပါင္းဖက္လိုက္ရတဲ့ နတ္ရွင္ေနာင္ဟာ အသည္းကြဲဘုရင္ေလးေပါ့။ အသက္က ၂၆ ပဲ ရွိေသးတာပါတဲ့။ အင္းဝရဲ႕ ဘုရင္ခံဘဝကေန ဘုရင္အစစ္ျဖစ္ဖို႔အေရးအတြက္ ေပၚတူဂီလူမ်ိဳး ဒီဗရစ္တိုရဲ႕ အကူအညီယူခဲ့ရာက သံလွ်င္ကို ေျပာင္းေရႊ႕သြား။ အေနာက္ဖက္လြန္က သံလွ်င္ကို သိမ္းေတာ့ အဖမ္းခံရ။ " မင္းလည္းဘုရင္ ငါလည္းဘုရင္ အသနားမခံႏိုင္ဘူး သတ္ခ်င္ရင္သတ္။ " လို႔ ေတာင္းပန္ခိုင္းတာကို ရဲဝ့ံစြာပဲ ျငင္းပယ္ခဲ့သတဲ့။ အေနာက္ဖက္လြန္က စိတ္ဆိုးၿပီး သတ္လိုက္တယ္။ သူ႔အေလာင္းကို သံလွ်င္က်ိဳက္ေခါက္ဘုရား ေစာင္းတန္းေဘးမွာ ျမဳတ္ခဲ့တယ္။ သူခ်စ္တဲ့ ရာဇ ဓါတုကလွ်ာေနာက္ကို လိုက္သြားခဲ့တဲ့ နတ္ရွင္ေနာင္ဟာ ၂၈ ႏွစ္ပဲ ရွိေသးတယ္။

အေနာက္ဖက္လြန္လက္ထက္ထိ စစ္ပန္းေနတဲ့ႏိုင္ငံကို သာလြန္မင္းလက္ထက္မွပဲ တည္ေဆာက္ေရးေတြ ျပန္လုပ္ႏိုင္ခဲ့တာပါ။ သာလြန္မင္းလက္ထက္မွာ စစ္မရွိလို႔ တိုင္းျပည္ ေအးခ်မ္းၿပီး တိုးတက္ခဲ့သတဲ့။ သန္းေကာင္စာရင္း ေကာက္ခဲ့တဲ့ စစ္တမ္းေတြအရ ဧရာဝတီျမစ္ဝကၽြန္းေပၚမွာ ျမန္မာ ၂သန္းထိ ေနခဲ့တယ္လို႔ သိရတယ္။

ေတာင္ငူမင္းဆက္မွာ စေနမင္း၊ တနဂၤေႏြမင္းဆိုတဲ့ ေန႔နာမည္နဲ႔ မင္းေတြလည္း ေတြ႕ရတယ္။ မဟာဓမၼရာဇာဓိပတိမင္းလက္ထက္ ၁၇၅၂ မွာ အင္းဝကို မြန္ေတြဝင္သိမ္းလို႔ ေတာင္ငူမင္းဆက္ ပ်က္ခဲ့တာမို႔ ၁၅၁၀- ၁၇၅၂ ႏွစ္ႏွစ္ရာေက်ာ္ ရွည္ခဲ့တဲ့ မင္းဆက္ပါပဲ။

ေတာင္ငူဟာ ၁၅၁၀-၁၅၃၉ နဲ႔ ၁၅၅၁-၁၅၅၂ နစ္ႀကိမ္ပဲ မင္းေနျပည္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ေပမဲ့ ေတာင္ငူက ေပၚထြန္းခဲ့တဲ့ မင္းဆက္ကေတာ့ ႏွစ္ႏွစ္ရာေက်ာ္ ၾကာရွည္ခဲ့တယ္။ ရွမ္း၊ မြန္၊ ရခိုင္စတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ စစ္ေတြ တိုက္ခဲ့ၾကတယ္။

ျပည္ေထာင္စုႀကီးက စစ္ပြဲေတြနဲ႔ စခဲ့ၾကေတာ့ စစ္ပြဲေတြက မဆံုးႏိုင္ေသး။ ဒုတိယျမန္မာႏိုင္ငံ ေတာင္ငူေခတ္ၿပီးေတာ့ တတိယ ျမန္မာႏိုင္ငံကုန္းေဘာင္ေခတ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေခတ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ ရယူေပးခဲ့တဲ့ စတုတၳျမန္မာႏိုင္ငံ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္။ စစ္အစိုးရေခတ္။ ေခတ္ေတြစနစ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာင္းခဲ့ၿပီ။ စစ္ေတြကေတာ့ မၿငိမ္းေသး။

ေအးခ်မ္းသာယာတဲ့ ျမန္မာျပည္ႀကီးကို မၾကာခင္ ေဖၚေဆာင္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ပဥၥမျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ျဖစ္ေပၚလာလိမ့္မယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ျပည္ေထာင္စုႀကီး တည္ေဆာက္ၾကဖို႔ အားလံုးေသြးစည္းၾကရေအာင္။ အန္တီကေတာ့ ဒုတိယပင္လံုတဲ့။ စစ္မွန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ျဖစ္ေပၚလာမဲ့ေန႔ကို ေမွ်ာ္လင့္လွ်က္။

က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။

ကၽြန္ေတာ္ ေမာင္လူေပပါ။

ခ်စ္ျခင္းအားျဖင့္

ေမာင္လူေပ