ဆန္ဖရန္စစၥကို (၃)
ကံၾကမၼာဟူသည္ မည္သူကိုမွ် အၿမဲတေစ မ်က္ႏွာသာေပးသည္မဟုတ္။ ဒုကၡေပးသည္လည္းရွိသည္။ ဆန္ဖရန္စစၥကိုသည္လည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္း။
ဆန္ဖရန္စစၥကို၏ ပထမဆံုးေတြ႕ရေသာ ကံၾကမၼာဆိုးကား ၁၉၀ဝျပည့္ႏွစ္တြင္ တ႐ုတ္တန္းမွ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပလိပ္ေရာဂါ ပ်ံ႕ပြားမႈႀကီးျဖစ္ပါ၏။ ၁၈၅၅ခုႏွစ္တြင္ တ႐ုတ္ျပည္ႏွင့္ အိႏၵိယျပည္တို႔မွာ ပလိပ္ေရာဂါဆိုးေၾကာင့္ လူေပါင္း(၁၅)သန္းခန္႔ ေသဆံုးခဲ့ဘူးသည္။ထိုႏိုင္ငံမ်ားရွိ ႂကြက္အေပါင္းမွာလည္း ေရာဂါပိုးေတြကူးစက္လွ်က္။ ထိုႂကြက္မ်ားက ကုန္သြယ္ေရေၾကာင္းသေဘာၤမ်ားတြင္ ခိုကပ္လိုက္ပါကာ ဆန္ဖရန္သို႔ေရာက္ရွိခဲ့ဟန္တူပါ၏။
ဆန္ဖရန္စစၥကို တ႐ုတ္တန္းမွ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ထိုအခ်ိန္က လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈ ျပင္းထန္စြာခံစားရခ်ိန္ျဖစ္၏။ အိမ္ခန္းပိုင္ရွင္မ်ားက အိမ္ခန္းေကာင္းလွ်င္ ငွားရမ္းဖို႔ျငင္းဆန္သည္။ မည္သူမွ်မငွားလိုသည့္ စုတ္ျပတ္ေနေသာ အိမ္ခန္းမ်ားကိုသာ တ႐ုတ္မ်ားကို ငွားသည္။တ႐ုတ္မ်ား မသြားရနယ္ေျမလည္း ကန္႔သတ္ထားေသး၏။ ဆန္ဖရန္တ႐ုတ္တန္းေသးေသးေလးမွာ လူေတြျပည့္က်ပ္လာေတာ့ သန္႔ရွင္းမႈလည္းမရွိ။ အမွိုက္ေတြပြ႐ွဳပ္လာ၏။ အမွိုက္သိမ္းသမားလည္း မလာ။ ႂကြက္ေတြခိုေအာင္းရာေနရာ ျဖစ္လာ၏။ ေရာဂါကူးေနေသာႂကြက္မွတဆင့္ လူဆီသို႔ ကူးစက္ပ်႕ံပြားလာခဲ့သည္။
ဆန္ဖရန္မွာပလိပ္ေရာဂါ စတင္ပ်႕ံပြားစဥ္က အခ်ိန္မွီသိခဲ့ၾကေသာ္လည္း ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး(ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္)က သည္သတင္းကို ျပည္သူေတြသိေအာင္ ျဖန္႔ခ်ိဖို႔ သေဘာမတူခဲ့။ သူ႔အေၾကာင္းျပခ်က္က ဆန္ဖရန္စစၥကို၏ဂုဏ္သိကၡာက်ဆင္းမည္၊ ဧည့္သည္မလာျဖစ္ကာ ဝင္ေငြက်ဆင္းမည္ဟူ၏။ သည္လိုႏွင့္(၂)ႏွစ္တာမွ် ပလိပ္ေရာဂါသတင္းကိုဖံုးဖိခဲ့ၾကသည္။ ၁၉၀၂ ခုႏွစ္ေရာက္မွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးအသစ္တက္လာကာ သည္ကိစၥကို ကိုင္တြယ္ခဲ့ရသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ လူတစ္ရာ့ႏွစ္ဆယ္ခန႔္ေသဆံုးၿပီး ျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ားစြာအထိ ျပန္လည္ျဖစ္ပြားေနမႈေၾကာင့္ ထပ္မံ၍ လူေပါင္းရာခ်ီ ေသခဲ့ၾကရသျဖင့္ ၾကြက္ေကာင္ေရေပါင္း သန္းခ်ီကာ သတ္ျဖတ္ႏွိမ္ႏွင္းခဲ့ၾကရပါ၏။
ဒုတိယၾကမၼာဆိုးကေတာ့ ၁၉၀၆ခုႏွစ္ ဧၿပီလ(၁၈)ရက္ေန႔မနက္ ငါးနာရီဆယ့္ႏွစ္မိနစ္အခ်ိန္က လႈပ္ခတ္ခဲ့ေသာ ဆန္ဖရန္စစၥကိုငလွ်င္ႀကီးပင္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသမိုင္း၌ အဆိုးဝါးဆံုး သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ၾကီးတစ္ခုအျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္ခဲ့သည္။
ရစ္တာစေကး (၇.၉) အဆင့္ရွိ ျပင္းထန္ေသာငလွ်င္ႀကီး၏ လႈပ္ခတ္မႈဒါဏ္ေၾကာင့္ အဆင့္အတန္းမမွီေသာအေဆာက္အဦမ်ားၿပိဳက်ပ်က္စီးကာ ၿမိဳ႕၏တစ္ဝက္ခန္႔မွာ အုပ္ပံုဘဝေရာက္သြားသည္။ ငလွ်င္လႈပ္ၿပီးေနာက္ ေလာင္ႂကြမ္းခဲ့ေသာမီးကိုလည္း သံုးေလးရက္ခန္႔ထိ မၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ခဲ့။ ၿမိဳ႕ေရေပးေဝေရးစနစ္တစ္ခုလံုး ပ်က္စီးသြား၍ျဖစ္သည္။ မီးၿငိမ္းသတ္ေရးအတြက္ မၿပိဳေသးေသာအေဆာက္အဦမ်ားကို ဒိုင္းနမိုက္ျဖင့္ခြဲခါ မီးႀကီးကို တားဆီးခဲ့ၾကရသည္။ ထိုမီးႀကီးေၾကာင့္ ၿမိဳ႕၏ေလးပံုသံုးပံုမွာ ျပာအတိက်သြားခဲ့ရၿပီး လူေပါင္းေလးသိန္းခန္႔ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ၾက၏။ ေသဆံုးသူဦးေရမွာ တရားဝင္စာရင္းအရ(၄၉၈)ဦးဟု ဆိုေသာ္လည္း ေႏွာင္းေခတ္ေလ့လာမႈမ်ားအရ သံုးေထာင္နီးပါးေသဆံုးသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ တ႐ုတ္တန္းတစ္ခုထဲမွာပင္ လူေပါင္းႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ရ၏။ သည္လူေတြက တရားဝင္ေနထိုင္သူမ်ားစာရင္းမွာ ထည့္သြင္းခံၾကရသူေတြမဟုတ္ေတာ့ တရားဝင္ေသဆံုးသူစာရင္းထဲမွာ မပါခဲ့။ ဒုကၡသည္ေတြထဲမွ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဆန္ဖရန္စစၥကို ကိုစြန္႔ခြာကာ ပင္လယ္ေကြ႕၏အေရွ႕ဖက္(East Bay) သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕သြားၾကသည္။
မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့ရေသာဆန္ဖရန္စစၥကိုအတြက္ အဆိုးထဲမွ အေကာင္းျဖစ္ခဲ့ရသည္ကေတာ့ ၿမိဳ႕ကို စည္းကမ္းတက် ျပန္လည္တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါ၏။ အဆင့္အတန္းမမွီ၊ ျဖစ္သလိုတည္ေဆာက္ခဲ့ေသာ ေနအိမ္မ်ားအစား အဆင့္အတန္းမွီ ခိုင္ခန္႔ေသာေနအိမ္မ်ား၊ အထပ္ျမင့္တိုက္မ်ားျဖင့္ အစားထိုးႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ၿမိဳ႕ျပဖြံ့ၿဖိဳးမႈအတြက္ စနစ္တက်ေဖၚေဆာင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေငြ၊လူ၊ နည္းပညာ ပ့ံပိုးမႈေတြရခဲ့ေလေတာ့ ငလွ်င္ေဘးႀကီးအၿပီး (၇)ႏွစ္ခန္႔တြင္ ၿမိဳ႕သစ္ႀကီးတစ္ခုကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဖၚေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါ၏။ သည္အျဖစ္အပ်က္ေၾကာင့္ ဆန္ဖရန္စစၥက္ုၿမိဳ႕ကို မီးလွ်ံထဲမွႏိုးထလာေသာ ဖီးနစ္ငွက္အျဖစ္ တင္စားခဲ့ၾကရသည္။ ၿမိဳ႕ေနလူထု၏ မဆုတ္ေသာဇြဲလံု႔လ၊ အစိုးရ၏ ေထာက္ပ့ံမႈမ်ားက အရာထင္ခဲ့ေလၿပီ။
ဆန္ဖရန္စစၥကိုငလွ်င္ႀကီးအၿပီး ဆယ္ႏွစ္ခန္႔တြင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးမွာ အရင္အတိုင္းပင္ စည္းကားစြာျဖင့္ ျပန္လည္လႈပ္ရွားအသက္ဝင္ခဲ့ျပန္ပါသည္။
(ဆက္ရန္)
No comments:
Post a Comment