ဆန္ဖရန္စစၥကို (၄)

ဆန္ဖရန္စစၥကို (၄)

ဆန္ဖရန္စစၥကိုၿမိဳ႕ကို ငလွ်င္ေဘးဒါဏ္သင့္ထားေသာ အုပ္ပံုဘဝမွ ၿမိဳ႕သစ္အျဖစ္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရာတြင္ စီမံကိန္းေရးဆြဲေရးႏွင့္ ဆင္ေျခဖုံးေဒသ ဖြ႕ံၿဖိဳးမႈ ေလ့လာေရးအသင္း (San Francisco Planning and Urban Research Association)ဟူ၍ အေသအခ်ာဖြဲ႕ကာ လုပ္ကိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ စီမံကိန္းကို ရည္တို၊ရည္ရွည္၊ ေနာင္ႏွစ္ငါးဆယ္စသည္ျဖင့္ အေသးစိတ္ အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ၾကသည္။

ထိုစီမံကိန္းမွ အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ေသာ ဆင္ေျခဖံုးမွ ၿမိဳ႕တြင္းအထိေျပးဆြဲသည့္ ထေရာ္လီရထားလမ္းမ်ားျဖစ္သည့္ J,K,L,M ႏွင့္ M လိုင္းတို႔သည္ ေနာင္ႏွစ္တစ္ရာေက်ာ္ၾကာေသာ ယခုအခ်ိန္အထိ သံုးစြဲေနဆဲျဖစ္ၾကသည္။ မီးၿငိမ္းသတ္ရာတြင္သံုးရန္ သီးသန္႔ေရေလွာင္ကန္မ်ား၊ ေရလိုင္းမ်ားကို၊ ေရပန္႔စက္မ်ားကို တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ေရဆိုးထုတ္ပိုက္လိုင္းမ်ား အျပင္ ေရဆိုးသန္႔စင္စက္ႀကီးမ်ားပါ တည္ေဆာက္သည္။ ေဆာက္လုပ္ေရးဆိုင္ရာမ်ားအတြက္ လိုက္နာရန္စည္းကမ္းသစ္မ်ား ထပ္မံေရးဆြဲသည္။

ထို႔အျပင္ ၿမိဳ႕ေနလူထု တိုးတက္မ်ားျပားမည္ကို ႀကိဳတင္တြက္ဆၿပီး ဆန္ဖရန္စစၥကိုႏွင့္ မိုင္ေပါင္းႏွစ္ရာနီးပါးေဝးကြာသည့္ ေတာင္တန္းႀကီးေပၚမွာ Hetch  Hetchy Reservoir, Herch Hetchy Aqueduct, O’Shaughnessy Dam စသည့္ ေရေလွာင္ကန္၊ ေရကာတာဆည္ႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ထိုေရမ်ားသည္ ေတာင္ထိပ္ရွိႏွင္းမ်ားအရည္ေပ်ာ္ရာမွ က်ဆင္းလာသည့္ သဘာဝေရသန္႔မ်ားျဖစ္ရာ အလြန္ၾကည္လင္ေအးျမလွ၏။ သဘာဝေရသန္႔မ်ားကို ဆန္ဖရန္အေရာက္ ေရပိုက္လံုးႀကီးမ်ား၊ ေရတြန္းစက္မ်ားျဖင့္ သြယ္တန္းႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ယခုတိုင္ေအာင္ ေသာက္ေရ သံုးေရအတြက္မပူရပဲ သံုးစြဲေနရသည္မွာ ထိုေခတ္က ဦးေဆာင္သူမ်ား၏ ေက်းဇူးတရားမ်ားေၾကာင့္ဆိုလွ်င္မမွား။

ၿမိဳ႕ကိုျပန္လည္တည္ေဆာက္ၿပီးေၾကာင္း ျပသႏိုင္ရန္အတြက္ ငလွ်င္လႈပ္ၿပီး ကိုးႏွစ္အၾကာ ၁၉၁၅တြင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပနားမား ပစိဖိတ္ ကုန္စည္ျပပြဲႀကီး (Panama-Pacific International Exposition) ကို လက္ခံက်င္းပခဲ့သည္။ ဆန္ဖရန္စစၥကိုဟုဆိုလွ်င္ ငလွ်င္ဒါဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးခဲ့သည့္ၿမိဳ႕ဟု သိထားၾကသည့္ ကမ႓ာ့ႏိုင္ငံမ်ားစြာမွ ေရာက္လာၾကသူအေပါင္းမွာ ၿမိဳ႕သစ္ႀကီးအျဖစ္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ထားၿပီးေၾကာင္း ကိုယ္ေတြ႕မ်က္ျမင္ျဖစ္၍သာ ယံုၾကည္သြားၾကရ၏။

၁၉၂၉တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသမိုင္း၌ အဆိုးဝါးဆံုးစီးပြားပ်က္မႈ (Great Depression) ႏွင့္ရင္ဆိုင္ခဲ့ရာတြင္ နယူးေယာ့ခ္၊ ခ်ီကာဂိုစသည့္ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားစြာ ဒုကၡပင္လယ္ေဝခဲ့သည္။ ဘဏ္မ်ားစြာ ေဒဝါလီခံရသည္။ လူမ်ားစြာ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ကာ အငတ္ေဘးဆိုက္ခဲ့သည္။ ထိုေဘးဆိုးႀကီးတြင္ ဆန္ဖရန္စစၥကို မပါဝင္ခဲ့။ ခိုင္ခန္႔ေသာ စီးပြားေရးအေဆာက္အဦမ်ားျဖင့္ က်ားကန္ႏိုင္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ဆန္ဖရန္အေျခစိုက္ဘဏ္မ်ား မၿပိဳက်ေအာင္ ေတာင့္ခံႏိုင္ခဲ့သည္။

အလုပ္လက္မဲ့မ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္ဖန္တည္းေရးအတြက္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားစြာ အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ရာတြင္ ပင္လယ္ေကြ႕တံတားဟုေခၚေသာ(Bay Bridge) ႏွင့္ ဂိုးလ္ဒင္းဂိတ္တံတား ( Golden Gate Bridge ) တို႔သည္လည္း ပါဝင္သည္။ ၁၉၃၆ႏွင့္၁၉၃၇ တို႔တြင္ ထိုတံတားႏွစ္စင္းကို ေရွ႕ေနာက္ဖြင့္လွစ္ႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးမ်ား ပိုမိုလြယ္ကူလာခဲ့သည္။ ပင္လယ္ေကြ႕တံတား (Bay Bridge) အလယ္ရွိ ရတနာကၽြန္း ( Treasure Island ) သည္ လူလုပ္ကၽြန္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ထိုကၽြန္းေပၚတြင္ Golden Gate International Exposition အမည္ရ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာကုန္စည္ျပပြဲႀကီးကို ၁၉၃၉တြင္း က်င္းပခဲ့ျပန္သည္။ ပင္လယ္ေကြ႕၏ အလယ္တည့္တည့္တြင္ လူလုပ္ကၽြန္းဖန္တည္းျခင္းသည္ တံတားအတြက္ျဖစ္သလို အိုးအိမ္သစ္မ်ားတည္ေဆာက္ရန္လည္းပါဝင္သည္။

ဆန္ဖရန္စစၥကို၏ ေနာက္ထပ္ထူးျခားမႈတစ္ခုမွာ ဒုတိယကမ႓ာစစ္ၿပီးဆံုးေၾကာင္း ေၾကညာႏိုင္ခဲ့သည့္ ဂ်ပန္တို႔လက္နက္ခ်ျခင္းစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထိုးခဲ့သည့္ၿမိဳ႕လည္း ျဖစ္သည္။ ကမ႓ာစစ္တစ္ခု ထပ္မံျဖစ္ပြားမည့္အေရးကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ေရးအတြက္ ကမ႓ာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးပါဝင္သည့္ ကမ႓ာ့ကုလသမဂၢ(United Nation) အဖြဲ႕ႀကီးစတင္တည္ေထာင္ေမြးဖြားခဲ့သည့္ၿမိဳ႕၊ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းႀကီးကို စတင္ၿပီး လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည့္ၿမိဳ႕မွာလည္း ဆန္ဖရန္စစၥကိုၿမိဳ႕ပင္ျဖစ္ပါ၏။ ေနာက္ႏွစ္ႏွစ္အၾကာမွ ကုလသမဂၢရံုးခ်ဳပ္ကို နယူးေယာ့ခ္ၿမိဳ႕သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့ၾကသည္။

ဆန္ဖရန္စစၥကိုသည္ ၁၉၀၆ခုႏွစ္ ငလွ်င္ေဘးဆိုးႀကီးရင္ဆိုင္ရၿပီးေနာက္တြင္လည္း ငလွ်င္ေဘးတစ္ခုကို ၁၉၈၉တြင္ရင္ဆိုင္ရခဲ့ေသး၏။ Loma Prieta ငလွ်င္ဟုေခၚၾကသည္။ ထိုငလွ်င္ေၾကာင့္ အေဝးေျပးလမ္းပိုင္းအခ်ိဳ႕၊ တံတားအစိတ္အပိုင္းတစ္ခု၊ အိမ္အခ်ိဳ႕ ထိခိုက္ပ်က္စီးခဲ့ၿပီး လူေသေပ်ာက္မႈအနည္းငယ္ရွိေသာ္လည္း ၁၉၀၆ငလွ်င္ႀကီးလို ႀကီးမားေသာ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈႏွင့္ မၾကံဳေတြ႕ခဲ့ရ။

ဆန္ဖရန္စစၥကိုပင္လယ္ေကြ႕ေဒသ (San Francisco Bay Area) ႀကီးသည္လည္း ဆန္ဖရန္ႏွင့္အၿပိဳင္ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္လာရာတြင္ မိုင္ေလးဆယ္အကြာရွိ ဆန္ဟိုေဆးၿမိဳ႕ (San José) ၿမိဳ႕တဝိုက္ရွိ ဆီလီကြန္ေတာင္ၾကား( Silicon Valley) သည္ အဆင့္ျမင့္နည္းပညာမ်ား၏ ဗဟိုခ်က္မ ျဖစ္လာခဲ့သလို ဆန္ဖရန္စစၥကိုသည္လည္း နည္းပညာကုမၸဏီမွ ဝန္ထမ္းမ်ားစြာေနထိုင္အေျခခ်ရာ ၿမိဳ႕ျဖစ္လာခဲ့၏။ နည္းပညာကုမၸဏီအခ်ိဳ႕လည္း အေျခစိုက္လာၾက၏။ မိုးပ်ံတံတားမ်ားေပၚမွ ျမင္ေတြ႕ရသည့္ မိုးေမွ်ာ္တိုက္ႀကီးမ်ားစြာသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနာက္ဖက္ပိုင္း၏ စီးပြားေရးဗဟိုခ်က္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည္ဟုေသာ သေကၤတပင္။

ဆန္ဖရန္စစၥကိုၿမိဳ႕သည္ ထူးဆန္းေခတ္မွီေသာ အေဆာက္အဦမ်ားသာရွိသည့္ၿမိဳ႕မဟုတ္။ ၿမိဳ႕ႀကီးတိုင္းလိုလိုမွာ မိုးေမွ်ာ္တိုက္မ်ားရွိၾကသျဖင့္မထူးဆန္းလွ။ ထူးဆန္းသည္က ဆန္ဖရန္စစၥကိုၿမိဳ႕၏ ဝိေဒသမ်ား၊ ဆန္ဖရန္သားတို႔၏ အေတြးအျမင္မ်ားျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ေသာအေတြးအေခၚရွိသူမ်ား ေနထိုင္ရာၿမိဳ႕ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ မိ႐ိုးဖလာအယူအဆ၊ အေနအထိုင္မ်ားမွ ေဖါက္ထြက္ခဲ့ၾကသည္ကိုလည္း မၾကာခဏေတြ႕ျမင္ၾကရေသးသည္။ မွန္သည္လည္းရွိသလို မွားသည္လည္းရွိခဲ့သည္။ ေႏွာင္းလူတို႔အတြက္ သခၤန္းစာယူစရာေတြအျပည့္ႏွင့္။

(ဆက္ရန္)